Infolinia:
22 201 36 60Eneria / Poradnik energetyczny / Jak wygląda rynek ciepłownictwa w Polsce?
27.07.2022
Polub artykuł, jeśli był pomocny.
1Polskie ciepłownictwo zdecydowanie wymaga zmian podyktowanych przez obecne warunki klimatyczne i ekonomiczne. Do tej pory bardzo duża część węgla wykorzystywanego w Polsce pochodziła z importu. Wykorzystywany w polskim ciepłownictwie surowiec, w stosunkowo niewielkim stopniu pochodził ze złóż krajowych. Powstały w wyniku sytuacji geopolitycznej niedobór węgla wymaga uzupełnienia i stanowi wyzwanie dla naszego rynku ciepłownictwa.
Najprościej wyjaśniając: ciepłownictwo jest działem energetyki, w ramach którego produkuje i dystrybuuje się energię cieplną. „Sercem” nowoczesnego ciepłownictwa są systemy ciepłownicze składające się między innymi z miejsc, w których ciepło jest wytwarzane tj. zakładów oraz sieci ciepłowniczych, za pośrednictwem których jest przesyłane do odbiorców. Warto zaznaczyć, że w Polsce działa zarówno ciepłownictwo przemysłowe, jak i ciepłownictwo miejskie, które, jak sama nazwa wskazuje, przede wszystkim zabezpiecza potrzeby gospodarstw domowych w mieście. Na wsiach zdecydowana większość gospodarstw posiłkuje się własnym systemem ogrzewania centralnego.
Mogłoby się wydawać, że ciepłownictwo i ogrzewnictwo to pojęcia, które wykorzystuje się zamiennie. Tymczasem te dwa terminy zasadniczo się różnią. Znaczenie ciepłownictwa wyjaśniliśmy wyżej, dlatego teraz spróbujmy bliżej określić, czym charakteryzuje się ogrzewnictwo. Tym określeniem nazywa się dział techniki, którego głównym przedmiotem zainteresowania są rozwiązania umożliwiające sprawne ogrzewanie lokali. Innymi słowy, ogrzewnictwo to pojęcie odnoszące się do ogółu instalacji oraz systemów, dzięki którym do lokali mieszkalnych, usługowych itp. może być dostarczana wystarczająca ilość ciepła.
W polskich warunkach klimatycznych nie można przecenić znaczenia sprawnego funkcjonowania rynku ciepłownictwa. Trudno wyobrazić sobie przetrwanie chłodnych jesiennych i zimowych miesięcy bez dostępu do miejskiego ogrzewania. Ewentualne awarie mają bardzo duży wpływ na komfort codziennego życia, a koszty paliw i co za tym idzie, rachunki za ogrzewanie, stanowią bardzo poważną pozycję w domowym budżecie wielu Polaków. Niestety, nie da się nie dostrzec, że polskie ciepłownictwo i energetyka stają dzisiaj przed wieloma wyzwaniami. Jakimi?
Starzejąca się infrastruktura. W przypadku wielu polskich ciepłowni to jeden z najważniejszych problemów. Niestety infrastruktura często wymaga wymiany lub remontu, co oznacza konkretne koszty. Tutaj warto zaznaczyć, że nieefektywnie działające systemy ciepłownictwa mogą doprowadzić do sytuacji, w której trudno będzie sprostać zapotrzebowaniu odbiorców. Dużym zagrożeniem są również potencjalne awarie.
Polityka klimatyczna UE. Postępujące zmiany klimatyczne doprowadziły do sytuacji, w której polskie ciepłownictwo zmuszone jest do poszukiwania alternatywnych źródeł energii. Użytkowanie węgla, który jest w Polsce popularnym i jednocześnie bardzo emisyjnym paliwem, oznacza konieczność wykupienia dużej ilości uprawnień do emisji. Europejski System Handlu Emisjami (ETS) ma za zadanie zredukowanie emisji gazów cieplarnianych. Unia Europejska podaje maksimum uprawnień do emisji, natomiast przedsiębiorstwa mogą otrzymać te uprawnienia lub je wykupić. Ich cena w ostatnim czasie dość mocno poszła w górę, co oznacza rosnące koszty.
Wyczerpujące się zasoby. Szukanie nowych źródeł energii jest podyktowane także nieodnawialnym charakterem wielu złóż wykorzystywanych zarówno w światowym, jak i polskim ciepłownictwie. Przykładem może być już wielokrotnie przywoływany w tym artykule węgiel, który stanowi jeden z najbardziej popularnych surowców energetycznych. Trzeba jednak mieć na uwadze fakt, że jego zasoby nie są nieograniczone.
Obecnie, za jeden z najlepszych sposobów optymalizacji systemu ciepłownictwa w Polsce uznawana jest wysokosprawna kogeneracja, czyli proces produkcji energii, w trakcie którego produkowana jest zarówno energia elektryczna, jak i ciepło. Kogeneracja pozwala na bardziej efektywne wykorzystanie paliw niż w przypadku oddzielnej produkcji ciepła i prądu. W systemach kogeneracyjnych wyprodukowanie tej samej ilości energii elektrycznej oraz ciepła będzie wymagało wykorzystania mniejszej porcji paliwa.
Nie ulega wątpliwości, że sektor ciepłownictwa w Polsce wymaga fundamentalnych zmian. Ich ścieżki zostały opisane w dwóch najważniejszych dokumentach strategicznych: Krajowym planie na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030 (KPEiK) oraz Polityce energetycznej Polski do 2040 r. (PEP 2040). Zgodnie z PEP 2040 do 2040 roku zapotrzebowanie na ciepło, które wykazują gospodarstwa domowe, ma być zaspokajane za pośrednictwem ciepła systemowego lub źródeł indywidualnych, które jednak muszą mieć nisko- lub zeroemisyjny charakter. Niskoemisyjny kierunek transformacji źródeł indywidualnych ma być możliwy dzięki pompom ciepła, ogrzewaniu elektrycznemu oraz kolektorom słonecznym. Te technologie pozwolą docelowo na zrezygnowanie z użytkowania węgla[1].
Zgodnie z danymi podawanymi przez Urząd Regulacji Energetyki pod koniec 2020 roku na regulowanym rynku ciepła funkcjonowało 387 przedsiębiorstw ciepłowniczych koncesjonowanych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Na uwagę zasługuje fakt, że w 2020 roku wartość zainstalowanej mocy cieplnej zatrzymała się na poziomie 53 271,1 MW, natomiast długość sieci będących w posiadaniu przedsiębiorstw z koncesją wynosiła 22 123,1 km. Wprawdzie widoczne jest w Polsce zmniejszenie udziału paliw węglowych (zwiększony został natomiast udział źródeł OZE i paliw gazowych), ale to nadal paliwa węglowe cieszą się największą popularnością. W 2020 roku na 100% paliw zużytych do produkcji ciepła, aż 68,9% stanowiły paliwa węglowe. Jak podaje Urząd Regulacji Energetyki, dla skutecznych inwestycji w transformację energetyki, dużym problemem są nie tylko wzrosty cen uprawnień do emisji CO2, ale również dość szybko rosnące koszty zakupu paliw, zwłaszcza węgla oraz gazu ziemnego[2].
Obecnie dla nowoczesnego ciepłownictwa w Polsce wskazywanych jest wiele kierunków zmian, ale wśród innowacji, które mają dawać największe nadzieje PEP 2040 wymienia między innymi magazynowanie ciepła, dzięki czemu możliwe będzie podniesienie bezpieczeństwa pracy sektora elektroenergetycznego, magazyny energii elektrycznej oraz technologie wodorowe[3].
[1] „Ciepłownictwo i kogeneracja”, https://www.gov.pl/web/klimat/cieplownictwo-i-kogeneracja, [dostęp: 03.07.2022 r.]
[2] https://www.ure.gov.pl/pl/cieplo/charakterystyka-rynku/10165,2020.html, [dostęp: 03.07.2022 r.]
[3] „Ciepłownictwo i kogeneracja”, https://www.gov.pl/web/klimat/cieplownictwo-i-kogeneracja, [dostęp: 03.07.2022 r.]
Autor: Paweł Kwasowiec
CHP Sales Manager
Agregaty prądotwórcze marki Caterpillar są synonimem niezawodności, trwałości i wszechstronności. Wykorzystywane w różnych gałęziach przemysłu na całym świecie, od zakładów produkcyjnych po kopalnie i odwierty ropy naftowej, agregaty te zapewniają ciągłość działania nawet […]
Paliwa napędzające przyszłość Energia napędza nasz świat. Silniki i turbiny gazowe są sercem wielu systemów energetycznych, od elektrowni po przemysł. Ich wydajność i niezawodność zależą w dużej mierze od rodzaju paliwa, którym są […]
Hydrorafinowany olej roślinny (HVO), to innowacyjne paliwo, które rewolucjonizuje branżę transportową i energetyczną. Powstaje z odnawialnych surowców, takich jak oleje roślinne czy tłuszcze zwierzęce i stanowi alternatywę dla tradycyjnego oleju napędowego. Dlaczego warto […]
Sugerujemy wybranie ustawień plików cookie dla tej witryny. Możesz włączyć lub wyłączyć pliki cookie. Twoje ustawienia będą miały zastosowanie tylko do odwiedzanej witryny. Swoje ustawienia możesz zmienić w dowolnym momencie, powracając na tę stronę i korzystając z linku Cookies.
Pliki cookies niezbędne do zapewnienia optymalnego funkcjonowania naszych stron internetowych. W szczególnościuczestniczą w bezpieczeństwie, ergonomii, wyborze języka i zabezpieczaniu Twojego koszyka. Są zawsze włączone.
Pliki cookie, aby lepiej zrozumieć sposób korzystania z naszej witryny i jej działanie,tworzyć statystyki i ulepszać nasze usługi. Te statystyki mogąbyć wykorzystywane przez naszych partnerów lub przez nas do optymalizacji przeglądania.
Bergerat Monnoyeur Sp. z o.o. przetwarza, jako administrator danych, Państwa dane dotyczące poruszania się po Witrynie poprzez wykorzystywanie plików cookies w tej Witrynie internetowej.
Korzystanie z tych plików cookie ma na celu: poprawienie jakości korzystania z Internetu poprzez identyfikację Państwa za każdym razem, gdy łączą się Państwo z Witryną internetową, i dostarczanie Państwu spersonalizowanych usług dostosowanych do Państwa potrzeb lub umożliwienie Bergerat Monnoyeur Sp. z o.o. prowadzenia badań statystycznych dotyczących korzystania z Witryny internetowej przez użytkowników Internetu.
Klikając przycisk „Zaakceptuj wszystkie pliki cookie”, wyrażają Państwo zgodę na korzystanie z tych plików cookie. W każdej chwili mogą Państwo zmienić preferencje w naszej Witrynie internetowej.
Więcej informacji, w tym na temat zarządzania tymi plikami cookie, można znaleźć w naszej Polityce dotyczącej plików cookie dostępnej tutaj.